Kısmi Süreli/ Part Time İş Sözleşmeler

İş Kanununun 13. maddesinin 1. fıkrasına göre kısmi süreli sözleşme, işçinin normal haftalık çalışma süresinin, tam süreli iş sözleşmesiyle çalışan emsal işçiye göre önemli ölçüde daha az belirlendiği iş sözleşmesidir. Çalışma Süreleri Yönetmeliğinin 6. maddesine göre “İşyerinde tam süreli iş sözleşmesi ile yapılan emsal çalışmanın üçte ikisi oranına kadar yapılan çalışma kısmi süreli çalışmadır”. Yönetmeliğin bu hükmü uyarınca örneğin işyerinde tam süreli emsal işçi 45 saat çalışıyorsa 30 saatin altındaki, 40 saat çalışıyorsa 26 saatin altındaki çalışmalar kısmi sürelidir.

Kısmi süreli çalışma örneğin haftanın sadece belirli günlerinde tam gün, haftanın her günü belirli bir süre veya birkaç gününde belirli bir süre yapılabilir.

Belirli süreli veya belirsiz süreli olarak düzenlenebilir. Aynı şekilde sürekli veya süreli işlerde de kısmi süreli iş sözleşmesi imzalanabilir.

Sözleşme özgürlüğü kapsamında işçi ve işveren bir araya gelerek serbestçe kısmi süreli iş sözleşmesi yapabilecekleri gibi bundan kaçınabilirler de. Bu durumun bir istisnası İş Kanunu m. 13/5-6 maddesine göre ebeveynlerden biri kısmi süreli çalışma talebinde bulunabilir. Bu talep işveren tarafından karşılanır ve geçerli fesih nedeni sayılmaz.

Bunun dışında işverene bir zorunluluk yüklememekle birlikte m.13/4 hükmü gereğince işyerinde çalışan işçilerin, niteliklerine uygun açık yer bulunduğunda kısmî süreliden tam süreliye veya tam süreliden kısmî süreliye geçirilme istekleri işverence dikkate alınır ve boş yerler zamanında duyurulur.

Kısmi süreli iş sözleşmelerinde ücret; tam zamanlı çalışan emsal işçiye ödenen ücretin çalışma süresiyle oranlanması ile ödenir.

Her ne kadar Fazla çalışma ve Fazla Sürelerle Çalışma Yönetmeliğine göre kısmi süreli çalışan işçilere fazla çalışma ve fazla sürelerle çalışma yaptırılamayacağı öngörülmüş ise de bu durum anayasa ve İK m. 41 aykırılık teşkil etmektedir. Kısmi süreli çalışan işçilerin fazla çalışma yapmaları hususunda İK m.41 hükmü uygulanmalı ve işçinin onayı ile fazla çalışma yaptırılabilmeli.

Kısmi süreli çalışan işçiler ulusal bayram, genel tatil ve yıllık ücretli izin haklarından tam süreli çalışanlar gibi yararlanmalıdırlar, farklı işleme tabi tutulamazlar.

Kısmi süreli çalışan işçilerin dinlenme hakkının kapsamı 4857 sayılı İş Kanunumuzun 68. Maddesinde düzenlenmiştir. İlgili kanun maddesinde önceli asgari süreler belirlenmiştir.